Διαδρομή 2 «Ηφαίστειο»

Διαδρομή 2 «Ηφαίστειο»

Αφετηρία της διαδρομής είναι οι Αλυκές (ή Αλυκή), που από το 1981 έπαψαν να λειτουργούν.

Οι Αλυκές της Μήλου αποτελούνται από επίπεδες, αβαθείς παράκτιες λεκάνες που διαιρούνται σε επιμέρους διαμερίσματα (τηγάνια). Μέσα σε αυτές, κυκλοφορεί διαδοχικά το θαλασσινό νερό το οποίο, μετά την εξάτμισή του, αφήνει να κρυσταλλωθεί το αλάτι (NaCl) που περιέχει.

Ενώ συνεχίζετε την πορεία σας στον παραλιακό δρόμο με νοτιοδυτική κατεύθυνση, και αμέσως μόλις προσπεράσετε στα αριστερά σας τη διασταύρωση για το αεροδρόμιο, θα συναντήσετε ένα ναόσχημο μνημείο, που χτίστηκε στη μνήμη 14 εκτελεσθέντων Μηλιών από τα στρατεύματα κατοχής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τον αριθμό των εκτελεσθέντων, το μνημείο και όλη η γύρω περιοχή είναι γνωστά με το όνομα «Δεκατέσσερεις».

Ακριβώς μετά το εκκλησάκι, αφήνετε τον κεντρικό δρόμο και στρίβετε αριστερά στον ανηφορικό ασφαλτόδρομο, που μετά από λίγο γίνεται βατός χωματόδρομος. Στην πραγματικότητα, οδηγείτε πάνω σ’ ένα μαλακό στρώμα περλίτη που μοιάζει με άμμο. Διασχίζετε αγροτικές εκτάσεις με ελαιώνες και αμπέλια, αλλά και χωράφια όπου καλλιεργούνται σιτηρά.

Αφετηρία της διαδρομής είναι οι Αλυκές (ή Αλυκή), που από το 1981 έπαψαν να λειτουργούν.

Οι Αλυκές της Μήλου αποτελούνται από επίπεδες, αβαθείς παράκτιες λεκάνες που διαιρούνται σε επιμέρους διαμερίσματα (τηγάνια). Μέσα σε αυτές, κυκλοφορεί διαδοχικά το θαλασσινό νερό το οποίο, μετά την εξάτμισή του, αφήνει να κρυσταλλωθεί το αλάτι (NaCl) που περιέχει.

Ενώ συνεχίζετε την πορεία σας στον παραλιακό δρόμο με νοτιοδυτική κατεύθυνση, και αμέσως μόλις προσπεράσετε στα αριστερά σας τη διασταύρωση για το αεροδρόμιο, θα συναντήσετε ένα ναόσχημο μνημείο, που χτίστηκε στη μνήμη 14 εκτελεσθέντων Μηλιών από τα στρατεύματα κατοχής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τον αριθμό των εκτελεσθέντων, το μνημείο και όλη η γύρω περιοχή είναι γνωστά με το όνομα «Δεκατέσσερεις».

Ακριβώς μετά το εκκλησάκι, αφήνετε τον κεντρικό δρόμο και στρίβετε αριστερά στον ανηφορικό ασφαλτόδρομο, που μετά από λίγο γίνεται βατός χωματόδρομος. Στην πραγματικότητα, οδηγείτε πάνω σ’ ένα μαλακό στρώμα περλίτη που μοιάζει με άμμο. Διασχίζετε αγροτικές εκτάσεις με ελαιώνες και αμπέλια, αλλά και χωράφια όπου καλλιεργούνται σιτηρά.

Καθώς ανηφορίζετε στο βατό χωματόδρομο, φτάνετε στο δάσος με τους κέδρους. Ο κέδρος είναι ένα από τα τρία ντόπια κωνοφόρα της Μήλου..

Συνεχίζοντας νότια, αφήνετε πίσω σας το δάσος με τους κέδρους. Τώρα, οι πλαγιές των λόφων είναι σκεπασμένες με χαμηλή βλάστηση, με κυρίαρχα είδη τα ανθεκτικά στη βόσκηση. Λίγο παρακάτω, περνάτε δίπλα από το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, ένα σύγχρονο ξωκλήσι χτισμένο σε ιδιωτικό χώρο.

Περίπου 700 μέτρα μετά το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, στο σημείο που ο δρόμος στρίβει προς τα ανατολικά, θα αντικρίσετε μπροστά σας και εν συνεχεία θα διασχίσετε το Κεδρολίβαδο , ένα μεγάλο λιβάδι με διάσπαρτους αιωνόβιους κέδρους..

Κατηφορίζοντας από το Κεδρολίβαδο, διασχίζετε τις λοφοπλαγιές στις οποίες θα δείτε πολλές «λούμπες», ή αλλιώς τεχνητούς λάκκους που δημιούργησαν οι κτηνοτρόφοι για να συγκρατούν το νερό της βροχής.

Στο σημείο αυτό μπορείτε να απολαύσετε την όμορφη θέα προς τη Ζεφυρία. Το όνομα Ζεφυρία στους αρχαίους χρόνους ήταν ένα από τα ονόματα με τα οποία ήταν γνωστό το νησί. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος στη Φυσική του Ιστορία αναφέρει ότι ο Αριστοτέλης ονόμαζε τη Μήλο Ζεφυρία (που ετυμολογικά συνδέεται με τον δυτικό άνεμο, το Ζέφυρο), καθώς ανήκει στις δυτικές Κυκλάδες.

Καθώς ανηφορίζετε στο βατό χωματόδρομο, φτάνετε στο δάσος με τους κέδρους. Ο κέδρος είναι ένα από τα τρία ντόπια κωνοφόρα της Μήλου..

Συνεχίζοντας νότια, αφήνετε πίσω σας το δάσος με τους κέδρους. Τώρα, οι πλαγιές των λόφων είναι σκεπασμένες με χαμηλή βλάστηση, με κυρίαρχα είδη τα ανθεκτικά στη βόσκηση. Λίγο παρακάτω, περνάτε δίπλα από το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, ένα σύγχρονο ξωκλήσι χτισμένο σε ιδιωτικό χώρο.

Περίπου 700 μέτρα μετά το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, στο σημείο που ο δρόμος στρίβει προς τα ανατολικά, θα αντικρίσετε μπροστά σας και εν συνεχεία θα διασχίσετε το Κεδρολίβαδο , ένα μεγάλο λιβάδι με διάσπαρτους αιωνόβιους κέδρους..

Κατηφορίζοντας από το Κεδρολίβαδο, διασχίζετε τις λοφοπλαγιές στις οποίες θα δείτε πολλές «λούμπες», ή αλλιώς τεχνητούς λάκκους που δημιούργησαν οι κτηνοτρόφοι για να συγκρατούν το νερό της βροχής.

Στο σημείο αυτό μπορείτε να απολαύσετε την όμορφη θέα προς τη Ζεφυρία. Το όνομα Ζεφυρία στους αρχαίους χρόνους ήταν ένα από τα ονόματα με τα οποία ήταν γνωστό το νησί. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος στη Φυσική του Ιστορία αναφέρει ότι ο Αριστοτέλης ονόμαζε τη Μήλο Ζεφυρία (που ετυμολογικά συνδέεται με τον δυτικό άνεμο, το Ζέφυρο), καθώς ανήκει στις δυτικές Κυκλάδες.

Φτάνοντας στη διασταύρωση στο σημείο , συνεχίζετε νότια και διασχίζετε το πιο συναρπαστικό κομμάτι αυτής της διαδρομής. Η τεράστια βύθιση του εδάφους μπροστά σας είναι ο κρατήρας της Φυριπλάκας, με διάμετρο 1.700 μέτρων και βάθος 200 μέτρα. Πρόκειται για πυροκλαστικό κώνο, ίδιας ηλικίας με τον κρατήρα του Τράχηλα στη βόρεια πλευρά του νησιού, δηλαδή του Μέσου-Ανώτερου Πλειστόκαινου (480.000-90.000 χρόνια πριν). Μπορείτε να παρατηρήσετε στρώματα τέφρας, άμμου και περλιτικών θραυσμάτων ρυολιθικής σύστασης, σε συνεχείς εναλλαγές.

Στις τομές του δρόμου μπορείτε να δείτε στρώματα από πυροκλαστικές αποθέσεις, κυρίως άμμους, που αποτελούν ενδείξεις υποθαλάσσιας ιζηματογένεσης, καθώς, σε κάποια από τις περιόδους δραστηριότητάς του, το ηφαίστειο βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Άλλωστε, από αυτό το ηφαίστειο προέρχονται τα μεγάλα ρεύματα που σχημάτισαν υποθαλάσσια τον περλίτη.

Φθάνοντας στο νοτιότερο σημείο αυτής της διαδρομής , στη θέση Κάλαμος, θα δείτε τις παλιές στοές εξόρυξης καολίνη. Οι εμφανίσεις καολίνη εντοπίζονται στις παρυφές του ηφαιστειακού κώνου της Φυριπλάκας, όπου οι προϋπάρχοντες ηφαιστίτες έχουν υποστεί έντονη εξαλλοίωση από όξινα διαλύματα που δημιουργούνται κατά την έξοδο θερμών ατμών πλούσιων σε υδρόθειο. Στα σημεία έκλυσης ατμίδων, οι καθαροί, καλά διαμορφωμένοι κίτρινοι κρύσταλλοι που βλέπετε είναι αποθέσεις αυτοφυούς θείου, το οποίο σχηματίζεται από την οξείδωση του υδροθείου στην ατμόσφαιρα.

Φτάνοντας στη διασταύρωση στο σημείο , συνεχίζετε νότια και διασχίζετε το πιο συναρπαστικό κομμάτι αυτής της διαδρομής. Η τεράστια βύθιση του εδάφους μπροστά σας είναι ο κρατήρας της Φυριπλάκας, με διάμετρο 1.700 μέτρων και βάθος 200 μέτρα. Πρόκειται για πυροκλαστικό κώνο, ίδιας ηλικίας με τον κρατήρα του Τράχηλα στη βόρεια πλευρά του νησιού, δηλαδή του Μέσου-Ανώτερου Πλειστόκαινου (480.000-90.000 χρόνια πριν). Μπορείτε να παρατηρήσετε στρώματα τέφρας, άμμου και περλιτικών θραυσμάτων ρυολιθικής σύστασης, σε συνεχείς εναλλαγές.

Στις τομές του δρόμου μπορείτε να δείτε στρώματα από πυροκλαστικές αποθέσεις, κυρίως άμμους, που αποτελούν ενδείξεις υποθαλάσσιας ιζηματογένεσης, καθώς, σε κάποια από τις περιόδους δραστηριότητάς του, το ηφαίστειο βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Άλλωστε, από αυτό το ηφαίστειο προέρχονται τα μεγάλα ρεύματα που σχημάτισαν υποθαλάσσια τον περλίτη.

Φθάνοντας στο νοτιότερο σημείο αυτής της διαδρομής , στη θέση Κάλαμος, θα δείτε τις παλιές στοές εξόρυξης καολίνη. Οι εμφανίσεις καολίνη εντοπίζονται στις παρυφές του ηφαιστειακού κώνου της Φυριπλάκας, όπου οι προϋπάρχοντες ηφαιστίτες έχουν υποστεί έντονη εξαλλοίωση από όξινα διαλύματα που δημιουργούνται κατά την έξοδο θερμών ατμών πλούσιων σε υδρόθειο. Στα σημεία έκλυσης ατμίδων, οι καθαροί, καλά διαμορφωμένοι κίτρινοι κρύσταλλοι που βλέπετε είναι αποθέσεις αυτοφυούς θείου, το οποίο σχηματίζεται από την οξείδωση του υδροθείου στην ατμόσφαιρα.

Από την περιοχή των ατμίδων, και ακόμα καλύτερα από την κορυφή του λόφου λίγο πιο νότια. Η όμορφη παραλία που βλέπετε ακριβώς ανατολικά από το ακρωτήριο Κάλαμος, είναι η παραλία της Αγίας Κυριακής, μία από τις τουριστικότερες του νησιού.

Για τη συνέχεια της διαδρομής ακολουθείτε τον ίδιο δρόμο αντίστροφα ως το σημείο της διασταύρωσης , όπου συνεχίζετε ευθεία (βόρεια), κατηφορίζοντας στον βατό χωματόδρομο μέσα από τη ρεματιά. Σε ένα σημείο της  θα δείτε τους «Στόλους», παλιά κτίσματα από εγκαταστάσεις υδροληψίας που είχε κατασκευάσει ο Δήμος Μήλου για την υδροδότηση του νησιού.

Συνεχίζοντας προς τα βόρεια, θα δείτε στους λόφους, δεξιά και αριστερά σας, αραιές συστάδες κέδρων, γεωργικές εκτάσεις με ελαιώνες, χωράφια όπου καλλιεργούνται σιτηρά και καλοκαιρινά κηπευτικά. Μετά τον Κάμπο, ο χωματόδρομος στρίβει προς τα ανατολικά και παρακάμπτει το αεροδρόμιο της Μήλου.

Από την περιοχή των ατμίδων, και ακόμα καλύτερα από την κορυφή του λόφου λίγο πιο νότια. Η όμορφη παραλία που βλέπετε ακριβώς ανατολικά από το ακρωτήριο Κάλαμος, είναι η παραλία της Αγίας Κυριακής, μία από τις τουριστικότερες του νησιού.

Για τη συνέχεια της διαδρομής ακολουθείτε τον ίδιο δρόμο αντίστροφα ως το σημείο της διασταύρωσης , όπου συνεχίζετε ευθεία (βόρεια), κατηφορίζοντας στον βατό χωματόδρομο μέσα από τη ρεματιά. Σε ένα σημείο της  θα δείτε τους «Στόλους», παλιά κτίσματα από εγκαταστάσεις υδροληψίας που είχε κατασκευάσει ο Δήμος Μήλου για την υδροδότηση του νησιού.

Συνεχίζοντας προς τα βόρεια, θα δείτε στους λόφους, δεξιά και αριστερά σας, αραιές συστάδες κέδρων, γεωργικές εκτάσεις με ελαιώνες, χωράφια όπου καλλιεργούνται σιτηρά και καλοκαιρινά κηπευτικά. Μετά τον Κάμπο, ο χωματόδρομος στρίβει προς τα ανατολικά και παρακάμπτει το αεροδρόμιο της Μήλου.